Αληλλεπιδρώντες Γαλαξίες

Η μελέτη του φαινομένου των αλληπιδράσεων μεταξύ γαλαξιών είναι πολύ σημαντική διότι κατά τα πρώτα στάδια της δημιουργίας του Σύμπαντος οι αλληλεπιδράσεις αυτές ήταν πολύ πιο συχνές και έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στην εικόνα που παρουσιάζει το Σύμπαν σήμερα. Όταν δύο ή περισσότεροι γαλαξίες αλληλεπιδρούν η βίαιη αλλαγή στην βαρυτική δύναμη που ασκείται στα συστατικά τους (αέριο και αστέρια) δημιουργεί αστάθειες στο αέριο. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθεί τοπικά η πυκνότητά του αερίου και να προκληθεί έντονος σχηματισμός νέων αστεριών. Παράλληλα, τόσο αέριο όσο και αστέρια, μπορούν να οδηγηθούν από την περιφέρεια προς τις κεντρικές περιοχές του πυρήνα του γαλαξία. Αυτό με τη σειρά του διεγείρει τη δραστηριότητα της υπερμαζικής μελανής οπής που συνήθως υπάρχει στον πυρήνα, δημιουργώντας πίδακες ύλης, αυξάνοντας παράλληλα τη μάζας της.

Η μελέτη των αλληλεπιδρώντων γαλαξιών γίνεται κυρίως με παρατηρήσεις σε υπέρυθρα μήκη κύματος, χρησιμοποιώντας τηλεσκόπια όπως το Spitzer της NASA ή το Herschel της ESA. Ο λόγος είναι ότι το φαινόμενο της έντονης αστρογέννεσης η οποία προκαλείται από τις αλληλεπιδράσεις, συνοδεύεται από παρουσία μεγάλων ποσοτήτων σκόνης, κυρίως στους πυρήνες των γαλαξιών. Η σκόνη απορροφά την ακτινοβολία στα οπτικά μήκη κύματος με αποτέλεσμα οπτικές παρατηρήσεις να μην μπορούν να μας δώσουν αρκετές πληροφορίες για τις περιοχές με έντονη αστρογένεση και τους πυρήνες των γαλαξιών αυτών, καθώς και τις υπερμαζικές μελανές οπές που βρίσκονται εκεί. Αντίθετα ακτινοβολία στα υπέρυθρα μήκη κύματος μπορεί να διαπεράσει τη σκόνη επιτρέποντας τη χρήση υπέρυθρων παρατηρήσεων για τη μελέτη των περιοχών αυτών. Τις παρατηρήσεις στο υπέρυθρο τις συμπληρώνουμε και με παρατηρήσεις σε άλλα μήκη κύματος χρησιμοποιώντας τόσο επίγεια όσο και διαστημικά τηλεσκόπια (πχ. Hubble Space Telescope, GALEX, Chandra X-ray Observatory.

Παραθέτουμε ένα κατάλογο ενδεικτικών δημοσιεύσεων με αποτελέσματα ερευνητικής δουλειάς της ομάδας: